انتروکولیت نکروزان یک بیماری التهابی در گوارش است که معمولاً در نوزادان و کودکان شانه‌زده و یکی از شایع‌ترین اورژانس‌های جراحی-پزشکی در این گروه سنی است. در این بیماری، بخشی از روده بزرگ (کولون) به ویژه ناحیه‌ی ورودی آن به شکل نکروز (مرگ بافتی) می‌گیرد. علت این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما برخی از عوامل ممکن شامل عفونت‌ها، عوامل ژنتیکی، فشار خون بالا در رگ‌های روده و یا عدم تعادل در باکتری‌های گوارشی می‌باشد.

علت انتروکولیت نکروزان

انتروکولیت نکروزان در نوزادان یک بیماری التهابی در گوارش است که در آن بخشی از روده بزرگ (کولون) به ویژه ناحیه‌ی ورودی آن به شکل نکروز (مرگ بافتی) می‌گیرد. علت این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما برخی عوامل ممکن شامل:

1. عدم رشد کامل روده در هنگام تولد: در برخی نوزادان، رشد کامل روده در هنگام تولد اتفاق نمی‌افتد و ممکن است باعث بروز این بیماری شود.
2. نرسیدن اکسیژن کافی یا خونریزی روده در هنگام تولد: در برخی حالات، نوزادان ممکن است نرسیدن به اکسیژن کافی یا خونریزی روده در هنگام تولد داشته باشند که می‌تواند باعث بروز این بیماری شود.
3. آسیب به آستر روده: در برخی موارد، آسیب به آستر روده می‌تواند باعث بروز این بیماری شود.
4. رشد شدید باکتری در روده که باعث از بین رفتن دیواره روده می‌شود: رشد شدید باکتری‌ها در روده ممکن است باعث کاهش عملکرد دیواره روده شود و در نتیجه باعث بروز این بیماری شود.
5. تغذیه نوزاد با شیر خشک: تغذیه نوزاد با شیر خشک به جای شیر مادر ممکن است باعث کاهش سیستم ایمنی و افزایش خطر بروز این بیماری شود.

برای کسب اطلاعات در مورد کرمک یا پین ورم در کودکان کلیک کنید

علائم انتروکولیت نکروزان

انتروکولیت نکروزان در نوزادان ممکن است با علایم متنوعی همراه باشد. برخی از علائم شایع این بیماری عبارتند از:

1. عدم تحمل غذا: نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است نتوانند غذا بخورند یا با مشکلاتی همراه باشد.
2. تأخیر در تخلیه معده: نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است تخلیه معده خود را به تأخیر بیندازند یا به مشکل برخورد کنند.
3. اتساع شکم، تندرنس شکمی، یا هر دو: شکم نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است اتساع یافته و یا دردناک باشد.
4. ایلئوس/ کاهش صداهای شکمی: ایلئوس (جزء اول روده بزرگ) ممکن است تورم و یا کوچک شود و صداهای شکمی کاهش یابد.
5. قرمزی جدارهٔ شکم: جداره شکم نوزادان ممکن است قرمز شده و دردناک باشد.
6. دفع خون از روده‌ها (هماتوشزی): در برخی موارد، نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است خون از روده‌های خود دفع کنند.
7. آپنه: نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است مشکلاتی در تنفس خود داشته باشند، مانند آپنه.
8. لتارژی: افزایش دمای بدن به صورت شدید و ناگهانی ممکن است در نوزادان مبتلا به این بیماری رخ دهد.
9. کاهش جریان خون محیطی: نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است به دلیل کاهش جریان خون محیطی، پوست کمر و سیاه شود.
10. شوک در مراحل انتهایی: در موارد شدید، نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است به شوک بیفتند.
11. حوادث خونریزی‌دهنده مانند کوآگولوپاتی‌های مصرفی: در برخی موارد، نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است به دلیل حوادث خونریزی‌دهنده مانند کوآگولوپاتی‌های مصرفی، مشکلات دیگری نیز داشته باشند.

برای کسب اطلاعات در مورد زخم معده در کودکان کلیک کنید

عوارض انتروکولیت نکروزان

انتروکولیت نکروزان در نوزادان می‌تواند با عوارض جدی و خطرناکی همراه باشد که برخی از آنها عبارتند از:

1. ایجاد حفره یا سوراخ در روده: در برخی موارد، این بیماری می‌تواند باعث ایجاد حفره یا سوراخ در روده شود که ممکن است باعث خروج مواد غذایی و باکتری‌های موجود در روده شده و بیمار به خطر زندگی بیشتری بیفتد.
2. زخم شدگی یا تنگی و باریک شدن روده: این بیماری ممکن است باعث زخم شدگی، التهاب و تنگی و باریک شدن روده شود.
3. مشکل در جذب غذا: این بیماری ممکن است باعث کاهش عملکرد روده در جذب مواد غذایی شود که باعث کاهش وزن و نارسایی تغذیه‌ای در نوزاد می‌شود.
4. عفونت شدید و طاقت فرسا: در برخی موارد، این بیماری ممکن است باعث عفونت شدید و طاقت فرسای بیمار شود که ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان و درمان‌های پیچیده‌تر داشته باشد.
5. نارسایی کلیه: در برخی موارد، این بیماری می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود.
6. خونریزی شدید: نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است به دلیل خونریزی شدید در روده‌های خود، به خطر زندگی قرار بگیرند.
7. سپتی‌سمی: در برخی موارد، این بیماری می‌تواند باعث عفونت خون شود که با نام سپتی‌سمی شناخته می‌شود.
8. خشکی و نفخ: نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است به دلیل اختلال در جذب مواد غذایی، به خشکی و نفخ دچار شوند.
9. کاهش وزن: در برخی موارد، این بیماری ممکن است باعث کاهش وزن نوزاد شود.
10. تشدید علائم: در برخی موارد، با وجود درمان، علائم بیماری ممکن است به تشدید بیشتری برسند.
11. التهاب مفاصل: در برخی موارد، این بیماری ممکن است باعث التهاب مفاصل و درد مفاصل شود.

تشخیص انتروکولیت نکروزان نوزادان

تشخیص انتروکولیت نکروزان در نوزادان به دلیل شدت علائم و خطر بالای آن بسیار مهم است. برای تشخیص این بیماری، پزشک معمولاً با استفاده از روش‌های زیر عمل می‌کند:

1. بررسی علائم بالینی: پزشک با بررسی علائم بالینی مانند اسهال خونی، درد شکمی، تب، استفراغ و خستگی، احتمال ابتلا به انتروکولیت نکروزان را بررسی می‌کند.
2. آزمایشات خون: پزشک ممکن است با درخواست آزمایش خون، شاخص‌هایی مانند تعداد سفید خونها و CRP را بررسی کند که در صورت بالا بودن، علایم التهاب را نشان می‌دهند.
3. آزمایش مدفوع: آزمایش مدفوع می‌تواند نشان دهنده وجود خون، باکتری‌ها و نشانگرهای التهابی در مدفوع باشد که نشان دهنده وجود انتروکولیت نکروزان است.
4. بررسی تصویربرداری: معمولاً پزشک با استفاده از رادیولوژی و سونوگرافی برای بررسی وضعیت روده‌ها و شناسایی هرگونه تغییرات و التهاب در شکم بیمار استفاده می‌کند.
5. بررسی با کلونوسکوپی: اگر پزشک شک داشته باشد که بیمار انتروکولیت نکروزان دارد، ممکن است با استفاده از کلونوسکوپی، درون روده را بررسی کند و هرگونه تغییرات و آسیب را بررسی کند.

راه های درمان انتروکولیت نکروزان

درمان انتروکولیت نکروزان در نوزادان بستگی به شدت بیماری و عوارض مربوطه دارد. در بیشتر موارد، درمان این بیماری شامل استفاده از داروها و تغذیه خاص است. در زیر راه‌های درمان این بیماری را بررسی می‌کنیم:

1. استفاده از آنتی‌بیوتیک: در صورت وجود عفونت با باکتری‌ها، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز کند تا باکتری‌ها را از بین ببرد.
2. تغذیه: تغذیه خاصی برای درمان این بیماری وجود ندارد، اما بهتر است نوزاد با مواد غذایی سبک و خوشمزه تغذیه شود که ممکن است باعث بهبود وضعیت روده شود. همچنین، ممکن است پزشک معالج مواد غذایی خاصی برای کنترل علائم مانند اسهال و خشکی شدید تجویز کند.
3. آب و الکترولیت ها: نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است به دلیل اسهال شدید بیشتر از حد معمول، مواد غذایی و آب را از دست بدهند. برای جبران این مواد، ممکن است پزشک الکترولیت‌ها و مایعات برای تزریق و یا مصرف خوراکی تجویز کند.
4. استراحت: استراحت در خانه یا در بیمارستان به نوزاد کمک می‌کند تا بهبود پیدا کند. در صورت بروز علائم شدید، ممکن است نوزاد نیاز به همراهی در بیمارستان داشته باشد.
5. استفاده از کلیه‌کتون ها: در صورت عدم بهبود با درمان معمول، پزشک ممکن است کلیه‌کتون‌ها را به عنوان یک راه برای بهبود وضعیت روده تجویز کند.

درمان دارویی

انتروکولیت نکروزان یک بیماری التهابی در روده است که در نوزادان بسیار شایع است. درمان این بیماری می‌تواند شامل روش‌های دارویی و غیردارویی باشد. در ادامه به برخی از روش‌های درمان دارویی انتروکولیت نکروزان در نوزادان اشاره می‌کنیم:

1. آنتی‌بیوتیک‌ها: در برخی موارد، انتروکولیت نکروزان در نوزادان با عفونت باکتریایی همراه است. در این موارد، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند بهبود علائم بیماری را به همراه داشته باشد.
2. استفاده از ایمونوساپرسان‌ها: این دسته از داروها با کاهش پاسخ التهابی در روده‌ها به علائم انتروکولیت نکروزان در نوزاد کمک می‌کنند.
3. استفاده از آمینوسالیسیلات: این دارو با کاهش التهاب روده‌ها و جلوگیری از تشکیل خونریزی در روده‌ها به درمان انتروکولیت نکروزان در نوزاد کمک می‌کند.
4. استفاده از کورتیکواستروئیدها: این دسته از داروها با کاهش التهاب روده‌ها و جلوگیری از تشکیل خونریزی در روده‌ها به درمان انتروکولیت نکروزان در نوزاد کمک می‌کنند.

درمان با جراحی

در برخی موارد انتروکولیت نکروزان در نوزادان به گونه‌ای شدید می‌تواند باشد که درمان با دارو یا تغییرات در تغذیه موفق نباشد و نیاز به جراحی باشد. در ادامه به برخی از روش‌های جراحی درمان این بیماری در نوزادان اشاره می‌کنیم:

1. کولکتومی: در این روش جراحی، بخشی از روده ضایع شده و این بخش باعث بروز التهاب شده است. پس از کولکتومی، روده‌های باقیمانده با هم ترکیب می‌شوند و این عمل باعث بهبود علائم انتروکولیت نکروزان در نوزاد می‌شود.
2. استماتوستومی: در این روش جراحی، یک چاهک برای استفاده از مدفوع بعد از جراحی به نام استوما (Stoma) در شکم نوزاد قرار می‌گیرد. بعد از جراحی، مدفوع از طریق استوما خارج می‌شود و این عمل باعث کاهش فشار در روده می‌شود.
3. آنترورافی: در این روش جراحی، نواحی تخریب شده در روده با استفاده از دوخت و درون‌یابی مجدد، بازسازی می‌شود. این روش معمولاً در مواردی استفاده می‌شود که شکم نوزاد برای جراحی تحت برش قرار نگیرد.

برای کسب اطلاعات در مورد گاستروپارزی یا فلج معده کودکان کلیلک کنید

مراقبت های پرستاری انتروکولیت نکروزان نوزادان

انتروکولیت نکروزان یک بیماری التهابی در روده است که در کودکان نیز ممکن است رخ دهد. در این بیماری، روده‌ها تحت تاثیر التهاب قرار می‌گیرند و ممکن است به علائمی مانند اسهال، خونریزی روی دفعات مدفوع و درد شکمی منجر شود. در ادامه به برخی از مراقبت‌های پرستاری برای کودکان مبتلا به انتروکولیت نکروزان اشاره می‌کنیم:

1. رعایت تغذیه: تغذیه بهینه برای کودکان مبتلا به انتروکولیت نکروزان بسیار مهم است. پرهیز از مواد غذایی سنگین و شکم‌خراش نظیر غذاهای چرب و سرد، غذاهای پرفیبر و نوشیدنی‌های گازدار و غلیظ، ممکن است به کاهش علائم بیماری کمک کند.
2. مراقبت از پوست: اسهال ممکن است باعث تحریک پوست شود و باعث تحریک و التهاب پوست بینی، دور چشم و دهان شود. بنابراین، پاک کردن پوست کودک و استفاده از کرم‌های ضد التهاب و ضدقرمه می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند.
3. مراقبت از پوشش و تمیزی بیمارستان: برای افزایش تمیزی و بهداشت در محیط بیمارستان، باید محیط را همیشه تمیز نگه داشت و از استفاده از مواد ضدعفونی کننده برای پوشش، تخت، وسایل پزشکی و غیره استفاده کرد.
4. مراقبت از ترشحات: ترشحات مانند مدفوع و ادرار ممکن است باعث التهاب پوست در نواحی حساس شود. بنابراین، نگهداری تمیزی در نواحی حساس و تعویض پوشک با منظمی بسیار مهم است.
5. رعایت آرامش: استراحت و آرامش ممکن است به کاهش علائم انتروکولیت نکروزان در کودک کمک کند. به کودک خود کمک کنید تا برای مدتی استراحت کند و در کنارش با او بازی کنید تا خودش را سرگرم کند.